بررسی قرابت بین گونه ای در هشت گونه از جنس tragopogon براساس ویژگی های کاریوتیپی

بذر هشت گونه مختلف از جنس شنگ ( tragopogon) به شرح زیر از آذربایجان شرقی جمع­آوری و مورد مطالعه قرار گرفت (t. montanus، t. pusillus، t. graminifolius، t. vaginatum،t. choloratum، t. reticulatum، t. rezaiyensis، و t. buphthalmoides. ) مطالعات کاریوتیپی توسط 5 سلول متافازی برای هرگونه انجام شد. با استفاده از کروموزوم­های متافازی حاصل از مریستم انتهایی ریشه، عدد پایه کروموزومی در گونه های مورد بررسی بین 6= x. (4 گونه دیپلوئید و دو گونه تتراپلوئید) و 7= x (2 گونه دیپلوئید) متغیر بود. تجزیه به مؤلفه­های اصلی براساس کلیه صفات کروموزومی نشان داد که بر مبنای مولفه های اول و دوم، نقش متغیرهای طول بازوی بلند، طول کل کروموزوم و درصد طول بازوی بلند در گروه بندی گونه های شنگ مهم می باشد. گونه های مورد مطالعه براساس ویژگیهای کاریوتیپی اندازه گیری شده از طریق روش تجزیه به مولفه های اصلی گروه بندی گردیدند. همین طور گونه های مورد مطالعه براساس میانگین ویژگیهای کاریوتیپی و با استفاده از تجزیه کلاستر دسته بندی شده و قرابت آنها ارزیابی گردید. بر این اساس گونه ها به 4 دسته تقسیم شدند، به نحوی که گونه­های هر گروه از نظر تنوع کاریوتیپی یکسان بودند. میانگین نسبت بازوها در گروه های چهارگانه به ترتیب برابر بود با 09/1، 05/2، 91/1 و 70/1 میکرون. در گروه اول گونه­هایی قرار گرفتند که از لحاظ مورفولوژی کروموزومی متاسانتریک (m) بوده و در سایر گروه ها گونه­هایی قرار گرفتند که از لحاظ مورفولوژی کروموزومی ساب متاسانتریک (sm) بودند. گونه هایی که در گروه های 2، 3 و 4 قرارگرفتند (t. vaginatum، t. pusillus، t. choloratum، t. buphthalmoides، t. graminifolius، وt. montanus ) نسبت به گونه­های گروه یک (t. reticulatum، t. rezaiyensis) نامتقارن تر بودند. به عبارت دیگر، کاریوتیپ آنها از لحاظ تکاملی متکامل تر از گونه­های گروه یک بود.